ภควัต-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ แปด

การบรรลุถึงองค์ภควาน

โศลก 2

อดิฺยะกยะฮ คะทัฺม โค ทระ
เดเฮ สมิน มะดํุสูดะนะฺ

พระยาณะ-คาเล ชะ คะทัฺม
กเยโย สิ นิยะทาทมะบิฺฮฺ

อดิฺยะกยะฮฺ  -  พระเจ้าแห่งการบูชา, คะทัฺมฺ  -  อย่างไร, คะฮฺ  -  ผู้ซึ่ง, อทระฺ  -  ที่นี่, เดเฮฺ  -  ในร่างกาย, อัสมินฺ  -  นี้, มะดํุสูดะนะฺ  -  โอ้ มะดํุสูดะนะ, พระยาณะ-คาเลฺ  -  ขณะกำลังตาย, ชะ-และฺ, คะทัฺมฺ  -  อย่างไร, กเยยะฮ อสิฺ  -  รู้ถึงพระองค์, นิยะทะฺ  -  อาทมะบิฺฮฺ  -  ด้วยการควบคุมตนเอง

คำแปลฺ

ใครคือพระเจ้าแห่งการบูชา  พระองค์ทรงประทับอยู่ในร่างกายได้อย่างไร  โอ้  มะดํุ-สูดะนะ?  และขณะที่กำลังจะตายพวกที่ปฏิบัติการอุทิศตนเสียสละรับใช้สามารถรู้ถึงพระองค์ได้อย่างไร

คำอธิบายฺ

“พระจ้าแห่งการบูชา”  อาจหมายถึงพระอินทร์หรือพระวิชณุก็ได้  พระวิชณุทรงเป็นประธานของเหล่าปฐมเทวดารวมทั้งพระพรหมและพระศิวะ  พระอินทร์ทรงเป็นประธานของเหล่าเทวดาผู้บริหาร  ทั้งพระอินทร์และพระวิชณุได้รับการบูชาในพิธีบูชา  ยะกยะฺ  แต่  ณ  ที่นี้  อารจุนะทรงถามว่าใครคือพระเจ้าแห่ง  ยะกยะฺ  (พิธีบูชา)  อย่างแท้จริงและองค์ภควานทรงประทับอยู่ภายในร่างกายของสิ่งมีชีวิตได้อย่างไร

อารจุนะทรงเรียกพระองค์ว่ามะดํุสูดะนะ  เนื่องจากครั้งหนึ่งคริชณะเคยสังหารมารชื่อมะดํุ  อันที่จริงคำถามเหล่านี้เป็นธรรมชาติแห่งความสงสัยซึ่งไม่ควรเกิดขึ้นในจิตใจของอารจุนะเพราะเป็นสาวกผู้มีคริชณะจิตสำนึก  ดังนั้น  ความสงสัยเหล่านี้เหมือนกับมาร  เนื่องจากคริชณะทรงมีความชำนาญมากในการสังหารมาร  ณ  ที่นี้อารจุนะทรงเปล่งพระนามคริชณะว่ามะดํุสูดะนะเพื่อว่าคริชณะอาจสังหารมารแห่งความสงสัยที่ปรากฏขึ้นภายในใจของอารจุนะได้

คำว่า  พระยาณะ-คาเลฺ  ในโศลกนี้มีความสำคัญมากเพราะว่าอะไรก็แล้วแต่ที่เราทำในชีวิตจะได้รับการทดสอบขณะตาย  อารจุนะทรงมีความกระตือรือร้นมากที่จะทราบถึงบุคคลที่ปฏิบัติคริชณะจิตสำนึกอยู่เสมอว่าควรอยู่ในสภาวะเช่นไรในวินาทีสุดท้าย?  ขณะกำลังจะตายการปฏิบัติหน้าที่ทั้งหมดของร่างกายจะกระเจิง  และจิตใจจะไม่อยู่ในสภาวะที่เหมาะสม  เมื่อถูกรบกวนจากสภาวะทางร่างกายเราอาจไม่สามารถระลึกถึงองค์ภควานได้  มะฮาราจะ  คุละเชคฺระ  ผู้เป็นสาวกที่ยิ่งใหญ่ภาวนาว่า  “องค์ภควานที่่รัก  ปัจจุบันนี้ข้ามีสุขภาพดี  ให้ข้าตายในทันทีจะดีกว่าเพื่อหงส์แห่งจิตใจของข้าจะได้ซุกไซ้เข้าไปในก้านแห่งพระบาทรูปดอกบัวของพระองค์”  การใช้อุปมานี้เนื่องจากหงส์เป็นนกที่อยู่ในน้ำและชื่นชมยินดีในการซุกไซ้เข้าไปในดอกบัว  มันชอบซุกไซ้เข้าไปในดอกบัวเหมือนเล่นกีฬา  มะฮาราจะ  คุละเชคฺระตรัสต่อองค์ภควานว่า  “ปัจจุบันนี้จิตใจข้าไม่ถูกรบกวน  และยังมีสุขภาพดี  หากตายกะทันหัน  แล้วคิดถึงพระบาทรูปดอกบัวของพระองค์  ก็มั่นใจได้ว่าการปฏิบัติอุทิศตนเสียสละรับใช้ต่อพระองค์ประสบผลสำเร็จอย่างสมบูรณ์  แต่หากรอจนกระทั่งถึงเวลาตายตามธรรมชาติ  ก็ไม่แน่ใจว่าอะไรจะเกิดขึ้น  เพราะว่าในขณะนั้นการปฏิบัติหน้าที่ต่าง  ๆ  ของร่างกายจะกระเจิดกระเจิง  ข้าพเจ้าอาจติดคอและไม่ทราบว่าจะสามารถสวดภาวนาพระนามของพระองค์ได้หรือไม่  ดังนั้นให้ข้าตายโดยทันทีจะดีกว่า”  อารจุนะทรงถามว่าบุคคลจะตั้งมั่นจิตใจอยู่ที่พระบาทรูปดอกบัวของคริชณะในวิกฤติกาลเช่นนี้ได้อย่างไร