การบรรลุถึงองค์ภควาน
โศลก 21
อัพยัคโท คชะระ อิทิ อุคทัส
ทัม อาฮุฮ พะระมาม กะทิมฺ
ยัม พราพยะ นะ นิวารทันเท
ทัด ดฺามะ พะระมัม มะมะฺ
อัพยัคทะฮฺ - ไม่ปรากฏ, อัคชะระฮฺ - ไม่มีผิดพลาด, อิทิฺ - ดังนั้น, อุคทะฮฺ - กล่าวไว้ว่า, ทัมฺ - นั้น, อาฮุฮฺ - รู้, พะระมามฺ - สูงสุด, กะทิมฺ - จุดมุ่งหมาย, ยัมฺ - ซึ่ง, พราพยะฺ - ได้รับ, นะฺ - ไม่เคย, นิวารทันเทฺ - กลับมา, ทัทฺ - นั้น, ดฺามะฺ - ตำหนัก, พะระมัมฺ - สูงสุด, มะมะฺ - ของข้า
คำแปลฺ
สถานที่ซึ่งผู้รู้พระเวทอธิบายว่าไม่ปรากฏ ไม่มีข้อผิดพลาด และเป็นจุดมุ่งหมายสูงสุด สถานที่ซึ่งเมื่อไปถึงแล้ว เขาจะไม่กลับมาอีก นั่นคือพระตำหนักสูงสุดของข้า
คำอธิบายฺ
พระตำหนักสูงสุดของคริชณะบุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้า ได้อธิบายไว้ใน บระฮมะ-สัมฮิทาฺ ว่าเป็น ชินทามะณิ-ดฺามะฺ สถานที่ที่ความปรารถนาทั้งหมดได้รับการตอบสนอง พระตำหนักสูงสุดขององค์ชรีคริชณะมีชื่อว่า โกโลคะ วรินดาวะนะ ซึ่งเต็มไปด้วยราชวังที่ทำด้วยมณีทิพย์ มีต้นไม้เรียกว่า “ต้นสมใจนึก” ที่ให้ผลทุกชนิดตามอุปสงค์ของเรา มีฝูงวัวชื่อ สุระบิฺฺ ที่ให้ปริมาณนำ้นมอย่างไม่จำกัด ณ ที่พระตำหนักนี้มีเทพธิดาแห่งโชคลาภ (ลัคชมี) เป็นร้อย ๆ พัน ๆ องค์คอยรับใช้ องค์ภควานทรงพระนามว่าโกวินดะ พระปฐมองค์เจ้าผู้ทรงเป็นแหล่งกำเนิดของแหล่งกำเนิดทั้งปวง ทรงเคยชินอยู่กับการทรงขลุ่ย (เวณุม ควะณันทัมฺ) รูปลักษณ์ทิพย์ของพระองค์มีเสน่ห์สูงสุดในทั่วทุกโลก พระเนตรของพระองค์คล้ายกลีบดอกบัว สีผิวคล้ายสีเมฆ ทรงมีเสน่ห์มากจนความสง่างามของพระองค์นั้นล้ำเลิศเกินกว่ากามเทพเป็นพัน ๆ องค์ พระองค์ทรงอาภรณ์สีส้ม มีพวงมาลัยคล้องคอ และมีหางนกยูงประดับบนพระเศียร ใน ภควัต-คีตาฺองค์คริชณะทรงเกริ่นเพียงเล็กน้อยเกี่ยวกับพระตำหนักส่วนพระองค์ โกโลคะ วิรินดา-วะนะ ซึ่งเป็นดาวเคราะห์สูงสุดในโลกทิพย์ บระฮมะ-สัมฮิทาฺ ได้พรรณนาไว้อย่างชัดเจนวรรณกรรมพระเวท (คะทฺะ อุพะนิชัด 1.3.11ฺ) กล่าวว่าไม่มีสิ่งอื่นใดเหนือไปกว่าพระตำหนักขององค์ภควาน และพระตำหนักนั้นคือจุดมุ่งหมายสูงสุด (พุรุชาน นะ พะรัม คิน ชิท สา คาชทฺา พะระมา กะทิฮฺ) เมื่อผู้ใดบรรลุถึงจะไม่กลับมาในโลกวัตถุนี้อีก พระตำหนักสูงสุดของคริชณะและพระวรกายของคริชณะไม่มีข้อแตกต่าง เพราะมีคุณสมบัติเหมือนกัน ในโลกนี้ วรินดาวะนะ อยู่ห่างจากรุงเดลฮี ไปทางตะวันออกเฉียงใต้เก้าสิบไมล์ซึ่งเป็นรูปจำลองของ โกโลคะ วรินดาวะนะ สูงสุดจากท้องฟ้าทิพย์ เมื่อคริชณะเสด็จมาบนโลกนี้ พระองค์ทรงเล่นกีฬาบนแผ่นดินที่มีชื่อว่า วรินดาวะนะ โดยเฉพาะ ซึ่งมีเนื้อที่ประมาณแปดสิบสี่ตารางไมล์ในจังหวัดมะทํุรา ประเทศอินเดีย