การบรรลุถึงองค์ภควาน
โศลก 28
เวเดชุ ยะกเยชชุ ทะพะฮสุ ไชวะ
ดาเนชุ ยัท พุณยะ-พฺะลัม พระดิชทัมฺ
อัทเยทิ ทัท สารวัม อิดัม วิดิทวา
โยกี พะรัม สทฺานัม อุไพทิ ชาดยัมฺ
เวเดชฺุ - ในการศึกษาคัมภีร์พระเวท, ยะกเยชฺุ - ในการปฏิบัติ ยะกยะฺ, การบูชา, ทะพะฮสฺุ - ในการปฏิบัติสมถะวิธีต่าง ๆ, ชะ-เช่นกันฺ, เอวะฺ - แน่นอน, ดาเนชฺุ - ในการให้ทาน, ยัทฺ - ซึ่ง, พุณยะ-พะลัมฺ - ผลบุญ, พระดิชทัมฺ - แสดง, อัทเยทิฺ - ข้ามพ้น, ทัท สารวัมฺ - เหล่านี้ทั้งหมด, อิดัมฺ - นี้, วิดิทวาฺ - รู้, โยกีฺ - สาวก, พะรัมฺ - สูงสุด, สทฺานัมฺ - พระตำหนัก, อุไพทิฺ - บรรลุ, ชะฺ - เช่นกัน, อาดยัมฺ - เดิม
คำแปลฺ
บุคคลผู้รับเอาวิถีแห่งการอุทิศตนเสียสละรับใช้มาปฏิบัติ จะไม่สูญเสียผลที่ได้รับจากการศึกษาคัมภีร์พระเวท ปฏิบัติพิธีบูชา ปฏิบัติความเพียร ให้ทานหรือแสวงหาปรัชญาความรู้ และกิจกรรมเพื่อผลทางวัตถุ เพียงแต่ปฏิบัติการอุทิศตนเสียสละรับใช้ เขาจะบรรลุถึงสิ่งเหล่านี้ทั้งหมด และในที่สุดจะบรรลุถึงพระตำหนักนิรันดรสูงสุด
คำอธิบายฺ
โศลกนี้เป็นการสรุปบทที่เจ็ดและบทที่แปด ซึ่งพูดถึงคริชณะจิตสำนึกและการอุทิศตนเสียสละรับใช้โดยเฉพาะ เราต้องศึกษาคัมภีร์พระเวทภายใต้การนำของพระอาจารย์ทิพย์ ปฏิบัติสมถะและบำเพ็ญเพียรอย่างมากในขณะที่อยู่ภายใต้การดูแลของพระอาจารย์ บระฮมะชารีฺ ต้องอยู่ในบ้านของพระอาจารย์ทิพย์เหมือนเป็นผู้รับใช้ และต้องออกไปภิกขาจารตามบ้าน นำสิ่งของมาให้พระอาจารย์ รับประทานอาหารตามคำสั่งของพระอาจารย์เท่านั้น หากพระอาจารย์ละเลยไม่เรียกศิษย์มารับประทาน ศิษย์จะอดอาหารในวันนั้น เหล่านี้คือหลักธรรมพระเวทบางประการที่บระฮมะชารยะฺ ฝึกปฏิบัติ
หลังจากศิษย์ศึกษาคัมภีร์พระเวทอยู่กับพระอาจารย์ จากอายุห้าปีจนถึงอายุยี่สิบปีเขาอาจกลายมาเป็นสุภาพบุรุษผู้มีบุคลิกที่สมบูรณ์ การศึกษาคัมภีร์พระเวทมิใช่เป็นการพักผ่อนหย่อนใจเหมือนนักคาดคะเนที่นั่งบนเก้าอี้นวม แต่เป็นไปเพื่อการเปลี่ยนแปลงบุคลิก หลังจากได้รับการฝึกฝนเช่นนี้ บระฮมะชารีฺ จะได้รับอนุญาตให้ไปแต่งงานและใช้ชีวิตคฤหัสถ์ เมื่อเป็นคฤหัสถ์เขาต้องปฏิบัติการบูชาต่าง ๆ เพื่อบรรลุถึงความรู้แจ้งยิ่งขึ้น และต้องให้ทานตามภูมิประเทศ ตามกาลเวลา และตามผู้ปรารถนาโดยรู้จักแยกแยะระหว่างการให้ทานในความดี ในตัณหา และอวิชชา ดังที่ได้อธิบายไว้ใน ภควัต-คีตาฺ หลังจากเกษียณจากชีวิตคฤหัสถ์เมื่อรับเอาระดับของ วานะพรัสทฺะฺ มาปฏิบัติ เขาจะบำเพ็ญเพียรอย่างเคร่งครัดไปอยู่ในป่า นุ่งห่มด้วยใบไม้ ไม่โกนหนวดเคราฯลฯ จากการรับเอาระดับ บระฮมะชารยะฺ, คฤหัสถ์, วานะพรัสทฺะฺ, แลในที่สุด สันนยาสะฺมาปฏิบัติ เขาจะพัฒนาไปสู่ระดับชีวิตที่สมบูรณ์ บางคนพัฒนาไปยังอาณาจักรสวรรค์และเมื่อเจริญมากยิ่งขึ้น จะได้รับอิสรภาพในท้องฟ้าทิพย์ อาจอยู่ใน บระฮมะจโยทิฺ ที่ไร้รูปลักษณ์ ในดาวเคราะห์ไวคุณธะ หรือในคริชณะโลคะ นี่คือวิถีทางที่วรรณกรรมพระเวทได้กำหนดไว้
อย่างไรก็ดี ความสวยงามของคริชณะจิตสำนึกคือ จากการกระทำเพียงสิ่งเดียว ด้วยการอุทิศตนเสียสละรับใช้ เราสามารถข้ามพ้นพิธีกรรมต่าง ๆ รวมทั้งระดับชีวิตต่าง ๆ ทั้งหมด
คำว่า อิดัม วิดิทวาฺ แสดงให้เห็นว่าเราควรเข้าใจคำสั่งสอนที่ชรีคริชณะทรงให้ไว้ในบทนี้และบทที่เจ็ดของ ภควัต-คีตาฺ เราควรพยายามเข้าใจบทเหล่านี้มิใช่แบบวิชาการ หรือแบบคาดคะเนทางจิต แต่จากการสดับฟังในการคบหาสมาคมกับเหล่าสาวก บทที่หกถึงบทที่สิบสองเป็นสาระสำคัญของ ภควัต-คีตาฺ หกบทแรกและหกบทสุดท้ายเหมือนกับปกหน้าและปกหลังที่ห่อหุ้มหกบทกลาง ซึ่งองค์ภควานทรงเป็นผู้ปกป้องคุ้มครองโดยเฉพาะ หากใครโชคดีพอที่เข้าใจ ภควัต-คีตาฺ โดยเฉพาะในหกบทกลางนี้ ด้วยการคบหาสมาคมกับเหล่าสาวก ชีวิตของเขาจะได้รับการสรรเสริญเหนือการบำเพ็ญเพียร การทำพิธีบูชา การให้ทาน การคาดคะเนทั้งหลายทั้งปวง ฯลฯ เพราะเขาสามารถบรรลุถึงผลแห่งกิจกรรมเหล่านี้ทั้งหมด ด้วยเพียงแต่ปฏิบัติในคริชณะจิตสำนึกเท่านั้น
ผู้ที่มีความศรัทธาบ้างใน ภควัต-คีตาฺ ควรเรียนรู้ ภควัต-คีตาฺ จากสาวกเพราะในตอนต้นของบทที่สี่ได้กล่าวไว้อย่างชัดเจนว่า เหล่าสาวกเท่านั้นที่สามารถเข้าใจ ภควัต-คีตาฺ ไม่มีผู้ใดเข้าใจจุดมุ่งหมายของ ภควัต-คีตาฺ อย่างสมบูรณ์ ดังนั้น เราควรเรียนรู้ ภควัต-คีตาฺ จากสาวกของคริชณะมิใช่จากนักคาดคะเนทางจิต นี่คือลักษณะแห่งความศรัทธา หลังจากแสวงหาสาวกและในที่สุดได้มาคบสมาคมกับสาวก เมื่อนั้นจึงเริ่มต้นการศึกษา และเข้าใจ ภควัต-คีตาฺ อย่างแท้จริง จากความเจริญก้าวหน้าในการมาคบหาสมาคมกับสาวก เขาถูกวางตัวในการอุทิศตนเสียสละ และการรับใช้นั้นจะปัดเป่าความสงสัยทั้งหลายที่ตนเองมีอยู่เกี่ยวกับคริชณะหรือองค์ภควาน เกี่ยวกับกิจกรรม รูปลักษณ์ ลีลา พระนาม และ ฯลฯ ของคริชณะ หลังจากความสงสัยทั้งหลายเหล่านี้ได้ถูกทำให้กระจ่างขึ้นโดยสมบูรณ์ เขาตั้งมั่นในการศึกษา จากนั้น จะได้รับรสในการศึกษา ภควัต-คีตาฺ และบรรลุถึงระดับแห่งความรู้สึกอยู่ในคริชณะจิตสำนึกเสมอในระดับที่เจริญมากขึ้น เขาจะอยู่ในความรักกับคริชณะโดยสมบูรณ์ ระดับแห่งความสมบูรณ์สูงสุดของชีวิตนี้ สาวกจะย้ายไปยังพระตำหนักทิพย์ของคริชณะในท้องฟ้าทิพย์โกโลคะ วรินดาวะนะ สถานที่ที่สาวกมีความสุขนิรันดร
ดังนั้น ได้จบคำอธิบายโดยบัฺคธิเวดันธะ บทที่แปดของหนังสือฺ ชรีมัด บฺะกะวัด-กีทาในหัวข้อเรื่อง การบรรลุถึงองค์ภควานฺ