ภควัต-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ เก้า

ความรู้ที่ลับสุดยอด

โศลก 15

กยานะ-ยะกเยนะ ชาพิ อันเย
ยะจันโท มาม อุพาสะเทฺ

เอคัทเวนะ พริทัฺคทเวนะ
บะฮุดฺา วิชวะโท-มุคัฺมฺ

กยานะ-ยะกเยนะฺ  -  ด้วยการพัฒนาความรู้, ชะ-เช่นกัน, อพิฺ  -  แน่นอน, อันเยฺ  -  ผู้อื่น, ยะจันทะฮฺ  -  บูชา, มามฺ  -  ข้า, อุพาสะเทฺ  -  บูชา, เอคัทเวนะฺ  -  ในความเป็นหนึ่ง, พริทัฺคทเวนะฺ  -  ในสิ่งคู่, บะฮุดฺาฺ  -  ในพหุภาค, วิชวะทะฮ-มุคัฺมฺ  -  และในรูปลักษณ์จักรวาล

คำแปลฺ

บุคคลอื่นๆ  ปฏิบัติการบูชาด้วยการพัฒนาความรู้  บูชาองค์ภควานในฐานะที่เป็นหนึ่งไม่มีสอง  ในฐานะที่เป็นพหุภาค  และในรูปลักษณ์จักรวาล

คำอธิบายฺ

โศลกนี้เป็นบทสรุปของโศลกก่อน  ๆ  องค์ภควานตรัสแด่อารจุนะว่าผู้ที่มีคริชณะจิตสำนึกอย่างบริสุทธิ์  ไม่รู้จักสิ่งใดนอกจากคริชณะเรียกว่า  มะฮาทมาฺ  ถึงกระนั้น  ยังมีบุคคลอื่น  ๆ  ผู้ไม่อยู่ในตำแหน่ง  มะฮาทมาฺ  โดยแท้จริง  แต่ยังบูชาคริชณะในวิธีต่าง  ๆ  ดังที่ได้อธิบายไว้แล้วว่าบางคนอยู่ในความทุกข์  บางคนขาดแคลนเงิน  บางคนชอบถาม  และบางคนปฏิบัติในการพัฒนาความรู้  แต่ยังมีพวกที่ต่ำกว่าซึ่งแบ่งออกเป็นสามพวกคือ  (1)  ผู้ที่บูชาตนเองว่าเป็นหนึ่งเดียวกับองค์ภควาน  (2)  ผู้ที่อุปโลกคิดรูปลักษณ์ขององค์ภควานขึ้นมาและบูชารูปลักษณ์นั้น  และ  (3)  ผู้ที่ยอมรับรูปลักษณ์จักรวาล  วิชวะรูพะฺ  ขององค์ภควานและบูชารูปลักษณ์นั้น  จากที่กล่าวมาทั้งสามกลุ่ม  กลุ่มที่บูชาตนเองว่าเป็นองค์ภควานถือว่าต่ำสุดที่คิดว่าตนเองและพระองค์เป็นหนึ่งเดียวกัน  กลุ่มนี้มีมากที่สุด  บุคคลเหล่านี้คิดว่าตนเองเป็นองค์ภควาน  และด้วยความคิดเช่นนี้จึงบูชาตนเองเช่นนี้  ก็เป็นการบูชาพระองค์อีกรูปแบบหนึ่ง  เพราะเข้าใจว่าตนเองไม่ใช่ร่างกายวัตถุ  แต่อันที่จริงเป็นดวงวิญญาณ  อย่างน้อยที่สุดความรู้สึกนึกคิดแบบนี้เด่นชัด  โดยทั่วไปพวกไม่เชื่อในรูปลักษณ์บูชาองค์ภควานแบบนี้  พวกที่สองรวมไปถึงกลุ่มที่บูชาเทวดา  โดยใช้จินตนาการพิจารณาว่ารูปลักษณ์ใด  ๆ  ก็เป็นรูปลักษณ์ขององค์ภควาน  พวกที่สามรวมไปถึงกลุ่มที่ไม่สามารถสำเหนียกสิ่งใดนอกเหนือไปจากปรากฏการณ์ของจักรวาลวัตถุนี้  โดยพิจารณาว่าจักรวาลคือสิ่งมีชีวิตที่สูงสุดและบูชาจักรวาลนี้  จักรวาลก็เป็นรูปลักษณ์ขององค์ภควานเช่นเดียวกัน