ภควัต-คีตา ฉบับเดิม

บทที่ เก้า

ความรู้ที่ลับสุดยอด

โศลก 26

พัทรัม พุชรัม พฺะลัม โทยัน
โย เม บัฺคธยา พระยัชชฺะทิฺ

ทัด อฮัม บัฺคธิ-อุพะฮริทัม
อัชนามิ พระยาทาทมะนะฮฺ

พัทรัมฺ  -  ใบไม้, พุชพัมฺ  -  ดอกไม้, พฺะลัมฺ  -  ผลไม้, โทยัมฺ  -  น้ำ, ยะฮฺ  -  ผู้ใด, เมฺ  -  แด่ข้า, บัฺคธยาฺ  -  ด้วยการอุทิศตนเสียสละ, พระยัชชฺะทิฺ  -  ถวาย, ทัท-นั้น, อฮัมฺ  -  ข้า, บัคธิ-อุพะฮริทัมฺ  -  ถวายด้วยการอุทิศตนเสียสละ, อัชนามิฺ  -  ยอมรับ, พระยะทะ-อาทมะนะฮฺ  -  จากผู้ที่อยู่ในจิตสำนึกที่บริสุทธิ์

คำแปลฺ

หากผู้ใดถวายใบไม้  ดอกไม้  ผลไม้  หรือน้ำแด่ข้า  ด้วยความรักและอุทิศตนเสียสละ  ข้าจะรับเอาไว้

คำอธิบายฺ

สำหรับผู้มีปัญญา  เป็นสิ่งสำคัญที่จะอยู่ในคริชณะจิตสำนึก  ปฏิบัติการรับใช้ด้วยความรักทิพย์ต่อคริชณะ  เพื่อบรรลุถึงพระตำหนักอันถาวรด้วยความปลื้มปีติและมีความสุขนิรันดร  วิธีการเพื่อบรรลุถึงผลอันเลอเลิศเช่นนี้ง่ายมาก  แม้แต่คนที่ยากจนที่สุดในบรรดาคนยากจนก็พยายามปฏิบัติได้โดยไม่คำนึงถึงคุณสมบัติอื่นใดทั้งสิ้น  คุณสมบัติเพียงอย่างเดียวที่จำเป็นในงานนี้คือ  มาเป็นสาวกผู้บริสุทธิ์ขององค์ภควาน  ไม่สำคัญว่าเขาจะเป็นใคร  หรืออยู่ที่ไหน  วิธีการนั้นง่ายมากแม้แต่ใบไม้ใบเดียว  น้ำนิดหน่อย  หรือผลไม้ก็สามารถถวายให้พระองค์ด้วยความรักอย่างจริงใจได้  และพระองค์ทรงมีความยินดีรับไว้  ดังนั้น  ไม่มีผู้ใดถูกขวางกั้นจากคริชณะจิตสำนึก  เพราะว่าเป็นสิ่งที่ง่ายมากและเป็นสากล  ใครจะเป็นคนโง่ไม่ต้องการมีคริชณะจิตสำนึกด้วยวิธีที่ง่ายเช่นนี้  และบรรลุถึงชีวิตที่สมบูรณ์สูงสุดแห่งความเป็นอมตะ  ปลื้มปีติสุข  และความรู้?  คริชณะทรงปรารถนาเพียงการรับใช้ด้วยความรักเท่านั้น  ไม่มีอะไรมากไปกว่านี้  คริชณะทรงรับเอาแม้แต่ดอกไม้เล็ก  ๆ  เพียงดอกเดียวจากสาวกผู้บริสุทธิ์  พระองค์ทรงไม่ปรารถนาเครื่องถวายใด  ๆ  จากผู้ที่ไม่ใช่สาวก  และทรงไม่มีความจำเป็นที่ต้องการสิ่งใดจากผู้ใด  เพราะทรงเป็นผู้มีความเพียงพออยู่ในตัว  ถึงกระนั้น  พระองค์ทรงรับเครื่องถวายจากสาวกเพื่อเป็นการแลกเปลี่ยนความรักและความเอ็นดู  การพัฒนาคริชณะจิตสำนึกจึงเป็นความสมบูรณ์สูงสุดของชีวิต  ได้กล่าวถึง  บัฺคธิฺ  สองครั้งในโศลกนี้เพื่อแสดงให้เห็นถึงความสำคัญว่า  บัฺคธิฺ  หรือการอุทิศตนเสียสละรับใช้เป็นวิถีทางเดียวเท่านั้นที่จะเข้าถึงคริชณะ  ไม่ใช่วิธีอื่น  เช่น  กลายมาเป็นพราหมณ์  หรือ  บระฮมะณะฺ  มาเป็นนักวิชาการผู้คงแก่เรียน  มาเป็นเศรษฐี  หรือเป็นนักปราชญ์ผู้ยิ่งใหญ่  แล้วจะสามารถกระตุ้นให้คริชณะทรงยอมรับเครื่องถวายได้  หากปราศจากหลักธรรมพื้นฐานของ  บัฺคธิฺ  จะไม่มีสิ่งใดสามารถกระตุ้นองค์ภควานให้ตกลงยอมรับสิ่งใดจากผู้ใด  บัฺคธิฺ  ไม่ใช่ก่อให้เกิดขึ้น  วิธีการนี้เป็นอมตะนิรันดร  และเป็นการปฏิบัติรับใช้โดยตรงต่อส่วนที่สมบูรณ์สูงสุด

ณ  ที่นี้  องค์ชรีคริชณะทรงสถาปนาว่า  พระองค์ทรงเป็นผู้มีความสุขเกษมสำราญแต่เพียงผู้เดียว  ทรงเป็นปฐมองค์เจ้า  และทรงเป็นจุดมุ่งหมายอันแท้จริงของการถวายบูชาทั้งหมด  ทรงเปิดเผยว่าพระองค์ทรงปรารถนาให้บูชาด้วยอะไร  หากผู้ใดปรารถนาปฏิบัติการอุทิศตนเสียสละรับใช้ต่อองค์ภควานเพื่อให้ตนเองบริสุทธิ์ขึ้นและบรรลุถึงจุดมุ่งหมายแห่งชีวิต  นั่นคือการรับใช้ด้วยความรักทิพย์ต่อพระองค์  ควรรู้ว่าองค์ภควานทรงปรารถนาอะไรจากตัวเรา  ผู้ที่รักคริชณะจะให้ทุกสิ่งทุกอย่างที่พระองค์ทรงปรารถนา  และจะหลีกเลี่ยงการถวายสิ่งที่พระองค์ไม่ทรงปรารถนา  หรือไม่ได้กล่าวไว้  ฉะนั้น  เนื้อสัตว์  ปลา  และไข่ไม่ควรถวายให้คริชณะ  หากทรงปรารถนาสิ่งเหล่านี้เป็นเครื่องถวายจะทรงตรัสออกมา  แต่พระองค์ตรัสอย่างชัดเจนว่า  ใบไม้  ผลไม้  ดอกไม้  และน้ำถวายให้พระองค์  และตรัสถึงเครื่องถวายเหล่านี้ว่า  “ข้าจะรับไว้”  ดังนั้น  เราควรเข้าใจว่าคริชณะทรงไม่รับเนื้อสัตว์  ปลา  และไข่  เครื่องเสวยเช่น  ผักและผลไม้ต่าง  ๆ  เมล็ดข้าว  นม  และน้ำเป็นอาหารที่เหมาะสำหรับมนุษย์  คริชณะทรงกำหนดว่า  สิ่งอื่นใดก็แล้วแต่ที่เรารับประทานไม่สามารถถวายให้พระองค์ได้  เนื่องจากทรงไม่รับ  ดังนั้น  หากเราถวายสิ่งต้องห้าม  เราก็มิได้ปฏิบัติในระดับแห่งการอุทิศตนเสียสละด้วยความรัก

ในบทที่สาม  โศลกสิบสาม  ชรีคริชณะทรงอธิบายว่า  ส่วนที่เหลือจากการบูชาเป็นสิ่งที่บริสุทธิ์  เหมาะสำหรับพวกที่แสวงหาความเจริญก้าวหน้าในชีวิตนำไปรับประทาน  และจะได้รับการปลดเปลื้องจากเงื้อมมือแห่งพันธนาการทางวัตถุ  พวกที่ไม่ถวายอาหาร  พระองค์ตรัสในโศลกเดียวกันว่า  รับประทานแต่ความบาปไปเท่านั้นอีกนัยหนึ่ง  ทุก  ๆ  คำที่รับประทานเข้าไปจะทำให้ถลำลึกลงไปในความสลับซับซ้อนของธรรมชาติวัตถุเท่านั้น  แต่การตระเตรียมอาหารผักอย่างดีแบบง่าย  ๆ  ถวายต่อหน้ารูปหรือพระปฏิมาขององค์ชรีคริชณะ  ก้มลงกราบและกล่าวบทมนต์ถวายด้วยความถ่อมตนเพื่อให้พระองค์ทรงรับเครื่องถวายนี้  เพื่อที่จะให้เราเจริญก้าวหน้าอย่างมั่นคงในชีวิต  เพื่อให้ร่างกายบริสุทธิ์  และเพื่อสร้างเนื้อเยื่ออันละเอียดอ่อนในสมองซึ่งจะทำให้เรามีความคิดที่โปร่งใส  ยิ่งไปกว่านั้นเครื่องถวายควรปรุงด้วยกริยาท่าทีแห่งความรัก  คริชณะทรงไม่มีความจำเป็นกับอาหาร  เพราะพระองค์ทรงเป็นเจ้าของทุกสิ่งทุกอย่างที่มีอยู่ทั้งหมด  ถึงกระนั้น  พระองค์จะทรงรับเครื่องถวายจากผู้ปรารถนาที่จะทำให้พระองค์ทรงพอพระทัยด้วยวิธีนี้  จุดสำคัญในการเตรียม  การจัด  และการถวายก็คือต้องทำไปด้วยใจรักต่อคริชณะ

นักปราชญ์ผู้ไม่เชื่อในรูปลักษณ์ปรารถนายืนกรานว่าสัจธรรมสูงสุดไม่มีประสาทสัมผัส  จะไม่สามารถเข้าใจโศลกนี้ของ  ภควัต-คีตาฺ  สำหรับพวกนี้  โศลกนี้เป็นเพียงอุปมาหรือข้อพิสูจน์ถึงบุคลิกทางโลกของคริชณะผู้ตรัส  ภควัต-คีตาฺ  แต่อันที่จริงองค์ภควานคริชณะทรงมีประสาทสัมผัส  กล่าวไว้ว่าประสาทสัมผัสของพระองค์สับเปลี่ยนกันได้  อีกนัยหนึ่ง  ประสาทสัมผัสหนึ่งสามารถปฏิบัติหน้าที่ของประสาทสัมผัสอื่น  ๆ  ได้  นี่คือความหมายที่กล่าวไว้ว่า  คริชณะทรงเป็นผู้ที่สมบูรณ์ปราศจากประสาทสัมผัสจะพิจารณาว่าพระองค์ทรงมีความมั่งคั่งทั้งหมดที่สมบูรณ์ได้ยาก  ในบทที่เจ็ดคริชณะทรงอธิบายว่า  พระองค์ทรงทำให้ธรรมชาติวัตถุตั้งครรภ์สิ่งมีชีวิตขึ้นมา  และสิ่งนี้ทรงกระทำด้วยเพียงแต่ทรงชำเลืองมองไปที่ธรรมชาติวัตถุ  จากตัวอย่างนี้คริชณะทรงสดับฟังคำพูดของสาวกด้วยความรัก  ในการถวายอาหารเหมือนกับที่พระองค์ทรงรับประทานและชิมรสจริง  ๆ  โดยสมบูรณ์  ประเด็นนี้ควรเน้น  เพราะเป็นสภาวะอันสมบูรณ์ของคริชณะ  การสดับฟังเหมือนกับการรับประทานและการลิ้มรสของพระองค์ที่เป็นไปอย่างสมบูรณ์  สาวกผู้ยอมรับคริชณะดังที่ทรงอธิบายถึงบุคลิกภาพของพระองค์เอง  โดยไม่ตีความหมาย  จะสามารถทำให้เข้าใจว่าสัจธรรมที่สมบูรณ์สูงสุดสามารถรับประทานอาหารอย่างมีความสุข