ถึงแม้ว่าหนังสือ ภควัต-คีตาฺ จะได้รับความนิยมจากการพิมพ์และการอ่านอย่างแพร่หลาย เดิมทีเป็นตอนหนึ่งของ มหาภารตะฺ ซึ่งเป็นวรรณกรรมประวัติศาสตร์ภาษาสันสกฤตของโลกในอดีต มหาภารตะฺ กล่าวถึงสถานการณ์ซึ่งนําเรามาสู่ยุคปัจจุบันคือ กลียุค (คะลิ-ยุกะฺ) ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของยุคนี้ กลียุคเริ่มขึ้นเมื่อประมาณห้าพันปีก่อน องค์ชรีคริชณะตรัส ภควัต-คีตาฺ ให้แก่อารจุนะผู้ทรงเป็นทั้งสหายและสาวกของพระองค์
การสนทนาครั้งนี้เป็นการสนทนาปรัชญาและธรรมะอันยิ่งใหญ่ที่สุดที่มนุษย์เคยรู้จักมา ปรากฏขึ้นก่อนเกิดสงครามอย่างรุนแรงในราชวงศ์กษัตริย์ ระหว่างโอรสหนึ่งร้อยองค์ของดฺริทะราชทระ และฝ่ายตรงข้าม พาณดะวะ โอรสของพาณดุผู้เป็นญาติกัน
ดฺริทะราชทระและพาณดุทรงเป็นพี่น้องกัน ประสูติในราชวงศ์คุรุ สืบเชื้อสายมาจากพระราชาภารตะผู้ทรงปกครองโลกในอดีต พระนาม มหาภารตะฺ มาจากพระราชาองค์นี้ เนื่องจากดฺริทะราชทระทรงเป็นพระเชษฐา ประสูติมามีพระเนตรพิการ บัลลังก์ซึ่งควรจะเป็นของพระองค์จึงตกมาเป็นของพระอนุชาพาณดุ
เมื่อพาณดุสวรรคตในขณะที่พระชันษายังไม่มาก โอรสห้าพระองค์ คือ ยุดิฺชทิฺระ บีฺมะ อารจุนะ นะคุละ และสะฮะเดวะ ทรงมาอยู่ภายใต้การดูแลของดฺริทะราช-ทระ ผู้ทรงขึ้นครองราชย์แทนพาณดุ ดังนั้น พระโอรสของดฺริทะราชทระและพระโอรสของพาณดุทรงเจริญเติบโตในพระราชวังเดียวกัน ทั้งสองราชวงศ์ได้รับการฝึกฝนศิลปะการทําศึกสงครามจากพระอาจารย์ผู้ชํานาญโดรณะ และมีพระอัยกาบีฺชมะที่เคารพนับถือทรงเป็นผู้ให้คําปรึกษา
แต่พระโอรสของดฺริทะราชทระโดยเฉพาะองค์โตสุดดุรโยดฺะนะทรงมีความเกลียดชังและอิจฉาพาณดะวะ ดฺริทะราชทระผู้ทรงมีพระเนตรบอดและจิตใจอ่อนแอทรงประสงค์ให้โอรสของพระองคขึ้นครองราชย์แทนพาณดะวะ
เมื่อได้รับอนุญาตจากดฺริทะราชทระ ดุรโยดฺะนะจึงวางแผนสังหารโอรสทั้งหมดของพาณดุ แต่เสด็จอาวิดุระและคริชณะผู้ทรงเป็นพระญาติคอยระวังปกป้อง พาณดะวะจึงรอดพ้นจากการลอบปลงพระชนม์หลายครั้ง
ชรีคริชณะทรงมิใช่เป็นบุคคลธรรมดาสามัญ แต่ทรงเป็นองค์ภควาน เสด็จลงมาบนโลกนี้และทรงแสดงบทบาทเป็นเจ้าชายร่วมสมัย ในบทบาทนี้พระองค์ทรงเป็นหลานของพระนางคุนทีหรือพระนางพริทฺา มเหสีของพาณดุและพระมารดาของพาณดะวะ ดังนั้น ทั้งสององค์ทรงเป็นญาติกัน และทรงเป็นผู้ทํานุบํารุงพระศาสนานิรันดร คริชณะทรงโปรดโอรสของพาณดุผู้ทรงคุณธรรม จึงทรงให้ความคุ้มครอง
ในที่สุดดุรโยดฺะนะผู้ฉลาดแกมโกงทรงท้าทายพาณดะวะมาเล่นเกมการพนัน ดุร-โยดฺะนะและพระอนุชาได้รับชัยชนะ พระนางโดรพะดีพระชายาผู้บริสุทธิ์และจงรักภักดีของพาณดะวะทรงตกเป็นเหยื่อจากการพนันในครั้งนี้ โดยถูกสบประมาทด้วยการพยายามเปลื้องผ้านางต่อหน้าที่ชุมนุมของเจ้าชายและกษัตริย์ทั้งหลาย พลังอํานาจทิพย์ของคริชณะทรงส่งส่าหรีช่วยโดรพะดีมากเท่าที่ถูกเปลื้องออก แต่การพนันที่มีแผนฉ้อโกงไว้ล่วงหน้าได้โกงเอาราชอาณาจักรของพาณดะวะ และเนรเทศโอรสของพาณดุทั้งห้าให้ไปอยู่ในป่าเป็นเวลาสิบสามปี
หลังจากพ้นกําหนดการเนรเทศ พาณดะวะทรงขอราชอาณาจักรซึ่งเป็นสิทธิ์ของพวกตนที่ควรจะได้รับ แต่ดุรโยดฺะนะทรงปฏิเสธอย่างไม่ใยดี ในฐานะที่เป็นโอรสกษัตริย์จึงทรงมีหน้าที่ที่จะต้องรับใช้ด้วยการปกครองบ้านเมือง พาณดะวะทั้งห้าจึงทรงขอเพียงห้าหมู่บ้านมาปกครอง แต่ดุรโยดฺะนะทรงปฏิเสธอย่างยโสโอหังว่าจะไม่ให้แม้แต่ที่ดินพอที่จะเอาไปปักเข็ม
ทั้งหมดนี้พาณดะวะทรงพยายามอดทนและอดกลั้นมาตลอด แต่ครั้งนี้ดูเหมือนว่าสงครามจะเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้
อย่างไรก็ดี ขณะที่เจ้าชายต่าง ๆ ในโลกต่างแบ่งพวกกัน บ้างไปร่วมกับโอรสของ ดฺริทะราชทระ บ้างไปร่วมกับพาณดะวะ คริชณะทรงแสดงบทเป็นทูตสันติภาพให้โอรสของพาณดุ โดยเสด็จไปที่ราชสํานักของดฺริทะราชทระเจรจาสันติวิธีเพื่อสงบศึก แต่เมื่อคําขอร้องของคริชณะทรงถูกปฏิเสธสงครามจึงต้องเกิดขึ้นอย่างแน่นอน
พาณดะวะผู้มีคุณธรรมอันสูงส่ง ทรงทราบดีว่าคริชณะคือบุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้า ขณะที่ผู้มีบาปหนาเยี่ยงเหล่าโอรสของดฺริทะราชทระไม่เชื่อเช่นนั้น ถึงกระนั้นคริชณะทรงเสนอที่จะร่วมรบด้วยตามที่ผู้ไม่มีความศรัทธาปรารถนา ในฐานะที่คริชณะ ทรงเป็นองค์ภควานจะทรงไม่รบด้วยพระองค์เอง หากฝ่ายใดปรารถนาจะได้กองทัพของพระองค์ไป อีกฝ่ายหนึ่งก็จะได้คริชณะมาเป็นที่ปรึกษาและผู้ช่วย ดุรโยดฺะนะทรงเป็นอัจฉริยะทางการเมืองจึงเลือกเอากองทัพของคริชณะ ขณะที่พาณดะวะทรงยินดีอย่างกระตือรือร้นที่จะได้องค์ชรีคริชณะมาอยู่ฝ่ายตน
ด้วยเหตุนี้คริชณะจึงทรงมาเป็นสารถีของอารจุนะและรับเอาราชรถศึกมาขับ นี่คือจุดกําเนิดของ ภควัต-คีตาฺ ขณะที่กองทัพทั้งสองฝ่ายเรียงรายกันเป็นทิวแถวพร้อมรบ ดฺริทะราชทระตรัสถามสันจะยะเลขาของพระองค์อย่างสนพระทัยว่า “พวกเขากําลังทําอะไรกัน?”
โครงเรื่องได้วางไว้เรียบร้อยแล้ว คราวนี้จะกล่าวโดยย่อถึงการแปล และการอธิบาย
โดยทั่วไปผู้ที่แปล ภควัต-คีตาฺ เป็นภาษาอังกฤษจะกําจัดเอาคริชณะออกไปห่าง ๆ เพื่อตนเองจะได้เสนอแนวคิดและแนวปรัชญาว่าประวัติศาสตร์มหาภารตะเป็นเพียงนวนิยายประหลาดโบราณ และคริชณะทรงเป็นเพียงเครื่องมือทางกวีนิพนธ์เพื่อ เสนอแนวคิดแห่งอัจฉริยภาพของตน หรืออย่างดีคริชณะก็ทรงเป็นเพียงตัวประกอบทางประวัติศาสตร์
แต่องค์ชรีคริชณะทรงเป็นทั้งจุดมุ่งหมาย และแก่นสารที่สําคัญของ ภควัต-คีตาฺ ดังที่ ภควัต-คีตาฺ ได้กล่าวไว้
ดังนั้น ในการแปลและอธิบายหนังสือเล่มนี้จะนําผู้อ่านมุ่งตรงไปหาคริชณะ แทนที่จะนําเราออกห่างจากพระองค์ ภควัต-คีตาฺ เล่มนี้ทั้งเล่มมีความคงเส้นคงวาและเข้าใจได้ เพราะคริชณะทรงเป็นผู้ตรัสและทรงเป็นเป้าหมายสูงสุด ภควัต-คีตา ฉบับเดิมฺ เล่มนี้นําเสนอเป็นคัมภีร์ที่ยิ่งใหญ่ตามความเป็นจริง
ผู้จัดพิมพ์